Ülkemizde Harmanlı isminde birkaç tane yerleşim yeri bulunmaktadır. Harmanlı nerenin ilçesi diye soran arkadaşlara Harmanlı’nın kendi halinde bir köy olduğunu söylemek isterim.
Bursa Karacabey Harmanlı Köyü
Eski ismi Kirmikir olan Harmanlı Köyü Karacabey ilçesine yaklaşık 16 kilometre mesafede bulunmaktadır. Büyükşehir kanunu çıktıktan sonra mahalle olmuştur. Köyün Osmanlı zamanındaki ismi Pirimkir’dir. Daha sonra Kirimkir olarak anılmaya başlanmış, en sonunda da Harmanlı olarak değiştirilmiştir.
Osmanlı döneminin canlı ve nüfusu fazla köylerindendir. Osmanlı sarayının koyun ihtiyacını karşılayan yerlerden biridir.
Köyde antik döneme ait harabeler olduğundan ve yüzyıllar boyunca göç alma, göç etme hadiseleri çok olduğundan define arayıcılarının gözde mekanlarındandır.
Harmanlı Köyünde yüzyıllar boyunca Müslüman ve Hristiyan halk birlikte yaşamışlardır. Köyün şimdiki sakinleri genellikle Kafkas ve Balkan göçmenlerinden oluşmaktadır.
Adıyaman Gölbaşı Harmanlı Köyü
Ülkemizde Harmanlı olarak bilinen diğer yer ise Adıyaman’ın Gölbaşı İlçesinin Harmanlı Köyü’dür. Üzümüyle meşhur Harmanlı Köyü önceden Pervari adıyla bilinirdi (Halk parvalı derdi) ve belde statüsündeydi. Bugünkü ismini 1960 yılında almıştır.
Pervari ismi buraya göç eden Türkmen oymaklarına öncülük eden Muhammed Pervari’den gelmektedir. Burada yaşayan halkın kökeni Oğuz Boyuna dayanmakta olup Osmanlı kayıtlarında Dulkadirli Türkmenleri olarak geçmektedir. Pervari’ye ilk yerleşenlerin Elbeyli Aşireti olduğu da söylenmektedir.
Harmanlı’nın üzümü meşhur olup üzümden 13 çeşit ürün elde edilmektedir:
- Pekmez
- Bastık
- Kesme
- Cevizli sucuk
- Semsek (cevizin bastık içine sarılmasıyla olur)
- Ağ bastık
- Ravak olgun çürük sızması
- Pekmezden gınalı ekmek
- Sirke
- Yumurtalı bastık kavurması
- Üzüm suyundan kabak reçeli
- Kuru üzüm hoşafı
- Helle
Harmanlı ve çevresinde konuşulan bazı kelimeler buraya özeldir, mesela;
Malamat: Rezil
Malsak: Malına düşkün
Mafırım: çokluk bildirmek için (“bir mafırım” şeklinde) kullanılır.
Matıflamak: bunamak
Matlıya düşmek: derdinden deliye dönmek
Maymıkı: … olaki, ..es kaza
Mekirine: Sayesinde, hatırına
Melefe: örtü, sofra bezi
Anlamına gelir.
Harmanlı’nın kendine özgü bazı yemekleri vardır:
- Tarkana şoorası
- Malkıta şoorası
- Garaşoora
- Eşkili köfte
- Patata yahnisi
- Körmen aşı
- Yüksük şorası
- Narpız boranısı
- Pipirim aşı
- Bulama
Bulgaristan’da Hasköy ilinde Harmanlı diye bir ilçe vardır. Harmanlı nerenin ilçesi diyenler orayı soruyorlar da olabilir.
